Bilim Nedir

Bilim kelimesi, bilinen şey(scienta) veya bilgi anlamına gelen scire (bilmek) kökünden türetilmiştir, Bilim kelimesinin sözlük anlamı, Sezgi ve inançlar dışında kalabilme durumudur [1]. Genel anlamda Bilimi; geçerliliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü[2] olarak tanımlamak mümkündür.

Bilimin tanımı çeşitli kaynaklarda değişik şekillerde yapılmaktadır. Bunun öncelikli sebebi bilimdeki sürekli değişme ve yenilenmedir. Bilimin bu davranışını ve bilimin doğasını inceleyen felsefe dalına  Epistemoloji denmektedir. Bilimdeki değişimden söz ederken paradigma kavramına da değinmek gerekir.

Paradigma: Evrensel olarak tanınmış bilimsel başarılardır. Paradigma bir süre araştırmacılar için örnek sorular ve cevaplar sağlar.[3] Paradigma bilim adamlarına hem bir örnek teşkil eder hemde beraberinde çözülmesi gereken sorular getirir.


Bilim uygulama ve teorik olarak iki ana bölüme ayrılabilir. Uygulama kısmı bilimin insan yaşamını daha kolay hale getirmek ve refah düzeyini arttırmak yönündedir. Teorik kısım ise olgular arasındaki ilişkileri ve farklılıkları inceleyerek, kurallar ve yasalar üretme yönündedir.

Bilimsel yöntem açısından da iki görüş bulunmaktadır.

   a-) Tümdengelim: Doğruluğu kanıtlama gerektirmeyecek önermelerden yola çıkarak yeni önermeler üretilir. Genel önermeler tüm bilim çevreleri  tarafından doğru olarak kabul edilmiş olmalıdır.

örneğin: Tüm yıldızlar parlaktır, güneş de parlaktır, o zaman güneş bir yıldızdır.
             (Burada son önermenin doğruluğu ilk önermenin doğru ve kesin olmasına bağlıdır)

   b-) Tümevarım: Araştırmalarla elde edilen gözlem sonuçları bir araya getirilerek genel önermeler üretilir. Modern bilim yöntemine göre gerçeğe ulaşmada, tümevarım yönteminin çok önemli bir yeri olmakla birlikte tek başına bu yöntem sonuç için yeterli değildir[4]

örneğin: Dünya yuvarlaktır, Venüs yuvarlaktır,... Öyleyse  gezegenler yuvarlak olur.
(Bu yöntemde yapılan araştırmaların kapsamlı olması çok önem kazanır çünkü istisnai durumların olma ihtimali herzaman vadır)

Fakat, Bilimin gelişimi ne tek başına bir takım teorik görüş değişikliklerinden, ne de yalnızca birbirine eklenen sürekli bir buluşlar zincirinden ibarettir. İki süreç birbirini tamamlayıcı niteliktedir.[5]

[1]. Türkbal, A. 2003. Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yazma Teknikleri:1.
[2]. Karasar, N. 1995. Bilimsel araştırma yöntemleri:8.
[3]. Kuhn S. Thomas 1962 (The Structure Of Scientific Revolutions 3rd ed.),preface:X
[4]. Karasar, N. 1995. Bilimsel araştırma yöntemleri:33.
[5]. Yıldırım, C.1999. Bilim Tarihi:16.



bilimselarastirma.com