Akademik Çalışmalarda Yayımlama Süreci ve Düzeltmeler

Metin çoğunlukla, dilbilgisi ve kelimelerin doğru yazılışlarının kontrol edilip düzeltildiği bir düzenleme işleminden geçer. Ayrıca kopya editörü; bütün kısaltmaları, ölçü birimlerini, noktalama işaretlerini ve kelimeleri, metninizin yayımlanacağı derginin stiline göre standart hale getirecektir. Kopya editörü, sunduğunuz yazının herhangi bir kısmı net değilse veya ilave bilgi gerektiriyorsa size soru yöneltebilir. 

Metin, makalenin deneme baskısını üretecek olan dizgi sistemi ile iletişim kurabilen bilgisayara yazılır. Kompozitör, harf büyüklükleri ve sayfa düzeni ve metindeki kelimeleri gösteren kodu bilgisayara verir. Bunun sonucunda, provalar ortaya çıkar. Bunlar, makalede editörlerin yaptığı işlemleri ve yazım hatalarının kontrol edilmesi, varsa kopya editörünün sorularını cevaplanması için geri gönderilir. En sonunda, kompozitör yapılan düzeltmeleri bilgisayara verir. Bu son şekil, dergi yayımlandıktan sonra göreceğiniz şekildir.

Düzeltme, yazarlara bir tek nedenle gönderilir: Dizgi kompozisyonunun doğruluğunu kontrol etmek için. Diğer bir deyişle, provaları dizgi hataları yönünden dikkatlice incelemelisiniz. Metin ne kadar mükemmel olursa olsun, sadece dergide basılan şekli önemlidir. Basılı makale ciddi hatalar içerirse, isminize gelecek tamir edilemez zararlar gibi daha birçok problem doğabilir.

Hata, anlamı önemli ölçüde etkilemese bile, komik bir durum olarak ortaya çıkarsa isminize etkisi iyi olmayacaktır. Makalenizde, "nosocomical infection" ifadesi gözüktüğünde okuyucular ne demek istediğinizi anlayacak ve güleceklerdir. Fakat siz bunu komik bulmayacaksınız.

Yanlış kelimeler üzerinde konuşurken, bu konuda önemli bir yorum yapma şansı bulan bir İngilizce profesörünü hatırlıyorum. Bir öğrenci, "burro" kelimesini yanlış yazmıştı. Profesör, marja şöyle yazdı: " 'burro', kalça demektir; 'burrow' ise yerde açılan delik! Kişinin, gerçekten aradaki farkı bilmesi gerekir".

Reklam yapan belli başlı bir laboratuvar ekipmanı firması; büyük, koyu harflerle "Quality is consistant because we çare" yazan bir ilân vermişti. Kelimelerin yazılışına gösterdikleri dikkatten daha fazlasını ürünlerinin kalitesine gösterdiklerini umarım.

Yayımcılıkla uğraşan bizlerin, zaman zaman dizgi hataları nedeniyle uykuları kaçmasına karşın; gözümden kaçan hataların, benden önceki yayımcıların büyük hatalarına kıyasla muhtemelen daha az önemli olduğunu farkedip rahatlıyorum.

Deneme metnini okumanın en iyi yolu, ilk önce doğrudan okumak, sonra metnin üzerinde çalışmaktır. Okumak, hataların % 90’ını gözden kaçırır, fakat ihmalden kaynaklananları yakalar. Eğer baskıda bir satır yok olmuşsa, anlamak için okumak bunu yakalamada en uygun yoldur. Bir başka yol veya ilâve olarak; düzeltmeyi iki kişi, biri yüksek sesle okurken diğeri metni izleyerek yapmalıdır.

Hataların çoğunu yakalamak için her kelime yavaş yavaş incelenmelidir. Özellikle teknik terimleri incelenmelidir. Herbir sayıyı dikkatlice incelenmelidir. Özellikle de tabloları incelerken dikkatli olunmalıdır. Bu kural iki nedenle önemlidir. İlk olarak, özellikle tablolaştırma sırasında olmak üzere, sayıları yazarken sıklıkla hata olur. İkincisi, bu hataları yakalayabilecek tek kişi yazardır. 

Provada bir hata bulunduğu zaman, hatanın iki kez işaretlenmesi önemlidir. Bir kere hatanın olduğu yerde, bir kere de marjda gösterilir. Kompozitörün hataları bulurken kullanacağı işaretler marj işaretleridir. Sadece daktilo edilmiş kısımda gösterilen bir düzeltme kolayca gözden kaçabilir.  Marjda gösterim, dikkati çekmek için gereklidir.

Düzeltme aşaması; değiştirme, yeniden yazma, ifade değiştirme, yeni bilgilerin ilavesi veya son halini almış malzemede herhangi bir önemli değişiklik yapma zamanı değildir. Önemli değişiklikler yapılmamasının üç önemli nedeni vardır. İlki, ahlaki bir konudur. Ne düzeltmeler ne de değişiklikler, dergi tek kişilik bir işletme olmadığı sürece, editör tarafından görülemeyeceği için, önemli değişiklikler yapmak uygun düşmez. Editör veya değerlendiricilerin görmediği, yeni malzeme içeren herhangi bir yeni metnin değil, değerlendirmeden geçtikten sonra editör tarafından onaylanmış metnin basılması gerekir. İkincisi, yeni hatalar ortaya çıkabileceği için, gerçekten gerekmedikçe dizilmiş malzemeyi bozmak akıllıca olmaz. Üçüncüsü, düzeltmeler pahalıdır. 

Çok olağan bir şekilde, kaynaklarınıza ilave etmek isteyebileceğiniz yeni bir makale çıkabilir. Metinde, belki birkaç kelime ilavesi ve birkaç yeni kaynak numarasından başka önemli bir değişiklik yapmanıza ihtiyaç yoktur. Düzeltme sırasında kaynak ilave edilirse kaynaklar yeniden numaralandırılmamalıdır. 

Gösterilimlerin düzeltmelerinin dikkatlice incelenmesi özellikle önemlidir. Normal olarak, özgün metin ve özgün gösterilimler, deneme baskısıyla birlikte yazara gönderilir. Bu nedenle, derginin editör ofisinde yazım hatalarını bulma konusunda destekleyecek düzeltmecilere güvenebilmenize karşın, gösterilimlerin etkin olarak basılmış olup olmadığına yazarın karar vermesi gerekir. Zira karşılaştırma yapılacak özgün gösterilimler yazardadır.

Eğer şikayet edilecekse, deneme baskısı aşamasında yapılmalıdır. İyi dergiler, iyi yayımcılar tarafından görevlendirilen iyi basımcılarla basılır. Makale yazarın ismini taşıyacaktır. Fakat, hem yayımcı hem de basımcının ismi de tehlikededir. Üstün bir ürün çıkarmak için yazarın onlarla beraber uğraş vermesi gerekir.